Beheer
In de Kwade Hoek wordt veel gedaan om de verruiging van de duinen tegen te gaan. Zo lopen er grote grazers (70 zwart-bonte koeien) om de vegetatie kort en afwisselend te houden, deze grazen enkel en alleen op het schor aan de oostkant. De runderen trappen onder andere vaak kale plekken in de grond, waar zo kiemmogelijkheden voor planten kunnen ontstaan, en soms ontwikkelt zich een geheel andere vegetatie (zoals het Kweldergras-verbond) dan zonder begrazing het geval zou zijn. Ook wordt elk jaar 15 hectare aan grasland gehooid en de duinvalleien worden geplagd, zodat het grondwater aan de oppervlakte blijft en een kenmerkende vegetatie voor deze natte duinvalleien behouden blijft.
Natuurmonumenten heeft de keuze gemaakt het eigen karakter van de duinen terug te willen brengen naar de tijd van voor de invloed van de mens. Van oudsher is het duin een levend landschap. Doordat er weinig begroeiing was, konden de duinen zich continue verjongen door verstuiving. Nu zijn er door de invloed van de mens geen verjongende duinen meer. De duinen groeien in snel tempo dicht door de afname van het aantal konijnen, de toename van de uitstoot van stikstof, het vastleggen van de duinen en de afname van de zoutinwaai.
- Vroeger waren er heel veel konijnen in het landschap. Zij hielden de begroeiing kort en door de konijnenholletjes ontstonden door de (harde) wind zandkuilen en stuifduinen. Echter door de komst van de virusziekten myxomatose (geïntroduceerd in 1953 door een fransman ter bestrijding van de konijnenplaag) en VHS (sinds 1990) zijn de konijnen massaal gestorven en is de populatie gedaald met zo’n 98%!
- Door (toename van) uitlaatgassen, intensive veeteelt en industrie (eerste en tweede maasvlakte) komt veel stikstof in de lucht. Door de regen daalt deze neer in het landschap. Stikstof werkt als mest voor de planten en bevordert daarmee de groei van struiken, kruiden en bomen.
- De mens is de duinen gaan vastleggen, bv door aanplant van helmgras en stuifdijken, om zodoende het verstuiven te voorkomen.
- Door de wind wordt zout in het gebied gewaaid wat terecht komt op planten, waardoor deze onder invloed van de zon verbranden. Door het vasthouden van de duinen en de aanleg van de eerste en tweede maasvlakte is er minder wind en dus minder inwaai van zout met als gevolg dat weer meer planten overleven. Minder wind, meer planten, meer planten, nog minder wind, …
In een halve eeuw tijd is meer dan 75% van het open duin verdwenen. Als niets wordt gedaan, is over een tiental jaar het open duin helemaal verdwenen en zal het duin voornamelijk bestaan uit bos. Van het gevarieerde duinlandschap met zijn biodiversiteit is dan vrijwel niets meer over.
NM heeft de keuze gemaakt het eigen karakter van de duinen terug te willen brengen (naar voor de invloed van de mens). Dit initiatief wordt ook Europees gesteund ( Natura2000 ).
De meest kansrijke plekken worden handmatig of machinaal kaal gemaakt en met vrijwilligers open gehouden of door begrazing door vee, zoals in de Kwade Hoek, de bonte koe.
Koeien op de Kwade Hoek